Toprak yaşamımız için gerekli çok önemli bir varlıktır. Yerkabuğunun üstünü kaplayan toprak bütün canlılara zemin olmaktadır. Bu yazıda kimya açısından toprağı ele alacak ve toprak saf madde midir sorusuna yanıt vereceğiz.
Toprak saf madde değildir. Bunun nedeni toprağın bir karışım olmasıdır. Bir varlık ya saf maddedir ya da karışımdır.
Toprağa doğrudan baktığımızda bir karışım olduğunu her zaman fark etmeyebiliriz. Ancak toprakta birbirinden farklı birçok mineral bulunmaktadır. Dolayısıyla toprağın saf madde olmadığı açıktır.
Toprak Neden Saf Madde Değildir?
Saf maddenin tanımına baktığımız zaman tek tip madde içeren ve fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılamayan bir yapı olduğunu görmekteyiz. Toprak bu özellikleri göstermez. Toprağın saf madde olmamasının nedeni karışımdır.
Aslında burada temel soru toprak saf madde midir yoksa karışım mıdır sorusudur. Çünkü bir şey karışımdır ya da saf maddedir.
Maddeleri temelde üç grupta sınıflayabiliriz:
- Elementler
- Bileşikler
- Karışımlar
Bunlardan ilk ikisi yani elementler ve bileşikler saf maddedir. Karışımlar ise saf madde değildir.
Aynı mantığı diğer maddeler için de kullanabilirsiniz. Yani bir şeyin saf madde olup olmadığını anlamak için element mi bileşik mi yoksa karışım mı buna bakmak gerekir.
Toprağın Yapısı
Toprağın çeşitli bileşenleri bulunmaktadır. Toprak boşluklu bir yapıda olduğu için öncelikle içerisinde bir miktar hava bulunmaktadır. Bu hava toprağın havalandırılmasını sağlamaktadır.
Toprakta genel manada bir miktar su da bulunmaktadır. Su da toprağın nemli olmasını ve canlıların toprakta yaşamasına olanak sağlamaktadır.
Toprak önemli oranda mineral içeren bir yapıdır. Bu minerallerin önde gelenleri silisyum, alüminyum, demir, magnezyum, sodyum, kalsiyum şeklindedir.
Ayrıca toprakta çeşitli organik maddeler de bulunmaktadır. Bunun dışında humus denilen canlı artıkları da toprakta yer almakta ve toprağı zenginleştirmektedir.
Yeryüzünde farklı toprak türleri bulunmaktadır. Bu nedenle toprağın içerdiği maddeler de topraktan toprağa değişkenlik gösterebilir. Ancak bütün topraklar birer karışım olduğu için hiçbiri saf madde değildir.
İlgili yazı: Hava saf madde midir?
Saf Madde ile İlgili Benzer Sorular
Neyin saf madde olup olmadığını anlamak için nasıl bir mantık kullanacağımızı yukarıda anlattık. Bu mantıkla neyin saf olup olmadığını anlayabiliriz.
Örneğin tuz saf madde midir diye çok soruluyor. Bunun anlaşılması için tuzun saf sofra tuzu mu yoksa karışım olan iyotlu tuz mu olduğunu anlamak gerekir. NaCI formülüne sahip sofra tuzu dediğimiz bileşik bir saf maddedir. Ancak içerisinde başka mineraller karıştırılmış maddeler saf madde değildir.
Saf su adından da anlatılacağı gibi saf maddedir. Ancak soda, tuzlu su, mineralli su gibi yapılar içerisinde başka maddeler de bulundurdukları için saf madde değildir.
Süt ve limonata saf madde midir diye de çok soruluyor. Bu ikisi de saf madde değil karışımdır. Sütün saf ve beyaz bir görüntüsü vardır ancak içerisinde süt şekeri, yağ, su gibi çeşitli bileşenler bulunmaktadır. Limonata ise limon, su ve şeker içerir. Yani tamamen bir karışımdır. Saf madde değildir.