Günlük hayatta çok jeologla karşılaşmasak da ülkemiz ve deprem ülkesidir. Dolayısıyla her depremden sonra jeologları televizyonda görmeye alışkınız. Depremin dışında da yer küreyi tanımak için çok temel bir bilimdir jeoloji. Bu yazıda bilime ilgisi olan ve jeolojiye karşı meyli olan adaylar için jeolog nasıl olunur sorusunu yanıtlayamaya çalışacağız.
Jeoloji yerküreyi ve özellikle de yer kabuğunu inceleyen bilim dalıdır. Geo Dünya demektir. Jeoloji geolojiden gelmektedir. Bu da kısaca “dünya bilimi” olarak çevrilebilir.
Dünya ile ilgili bilgileri jeologlar toplar. Yer kabuğunun kalınlığından tutun da dünyadaki fay hatlarına katar yerkürenin özellikleri bu bilimin konusudur. Dolayısıyla jeoloji eski ve köklü bir bilim dalıdır.
Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Türkiye’de doğrudan temel bilim olarak jeoloji bölümü yerine jeoloji mühendisliği bulunuyor. Dolayısıyla jeolog olmak isteyen biri de jeoloji mühendisliğine girerek mühendis olarak mezun oluyor.
Doğrudan jeoloji bölümleri yurt dışında vardır. Eğer işin mühendislik tarafına hiç el atmadan sadece bilimsel tarafına dokunmak istiyorsanız yurt dışındaki üniversitelerden birine yönelmeniz gerekir. Bu da tabi herkes için mümkün değildir.
Jeoloji ve Jeoloji Mühendisliği Arasındaki Fark
Temelde her iki bölümü de okusanız alacağınız dersler jeoloji ağırlıklı olacaktır. Peki aradaki fark nedir derseniz şöyle temel bir fark bulunuyor.
Jeoloji bir bilimdir. Dolayısıyla bilimsel araştırmalar ve gerçeklerle ilgilidir. Fakat jeoloji mühendisliği bir bilimden ziyade bir mühendisliktir. Jeoloji mühendisliğinde amaç jeoloji bilgisini toplum problemlerini çözmek için kullanmaktır.
Örneğin bir yere büyük bir proje yapacaksanız bu projenin yerinin mantıklı olduğunu ve olası risklerini hesaplamak jeoloji mühendislerinin ya da jeofizik mühendislerinin işidir. Jeologlar işin bu tür ekonomik yönlerinden ziyade bilimsel tarafıyla ilgilidir.
İlgili yazı: Paleontolog nasıl olunur?
Türkiye’de Jeolog Nasıl Olurum?
Türkiye’de jeolog olmak için jeoloji mühendisliğine girip mühendis olmanız gerekir. Burada bir sorun bulunmuyor. Çünkü bilimsel manada ilerlemek sadece lisans eğitimiyle olmuyor. Jeoloji mühendisliğinden mezun olursanız da jeolog unvanı alırsınız.
Eğer jeolojide bilimsel anlamda kariyer yapmak isterseniz jeoloji mühendisliği bölümünden sonra iyi bir üniversitede jeolojiyle ilgili konularda yüksek lisans ve doktora programlarına başvurarak akademik kariyer yapabilirsiniz.
Jeoloji mühendisliği bölümüne girmeniz için üniversite sınavında sayısal puan türünden yetecek kadar puan almanız gerekir. Lisede branş olarak sayısal seçmeseniz dahi alan dışı tercih yapma hakkın bulunuyor. Önemli olan sınavda sayısal bölüm sorularını cevaplamanızdır.
Jeolog olmak için aşağıdaki dersler önemlidir:
- Türkçe
- Matematik
- Geometri
- Fizik
- Kimya
- Biyoloji
Jeoloji mühendisliği bölümünü kazanmak diğer mühendislik bölümlerine göre biraz daha kolaydır. Çünkü diğer bölümler kadar tercih edilmemektedir. Ancak iyi jeolog olmak istiyorsanız hedefiniz İTÜ ve ODTÜ gibi iyi üniversiteler olmalıdır. Bu üniversiteleri kazanmak ise diğerlerine göre daha fazla çaba gerektirecektir.
Jeologlar Nerede Çalışır? İş İmkanları Nelerdir?
Jeologların diğer bölümlere kıyasla çalışma olanakları sınırlıdır. Yaptıkları iş çok önemli olsa da ekonomik açıdan jeoloji her zaman para kazandıran bir şey değildir. Bu nedenle jeoloji mühendisliği bölümü Türkiye’de 9 – 10 üniversitede bulunuyor ve sınırlı sayıda öğrenci alıyor. Zaten bölüme öyle çok fazla talep de olmuyor.
Yine de jeologlara bir şekilde ihtiyaç oluyor. Özellikle kamu projelerinde jeoloji mühendislerinin yer alması ve incelemede bulunması gerekiyor. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu unutmamak gerekir.
Kamuda çalışan bir jeolog mühendis unvanına sahip olduğu için mühendis maaşı alır. Bu da bir memur için iyi sayılabilecek bir maaştır. Çalışma alanı genellikle yine sahadır. Eğer jeolojiye ilgisi varsa kamuda severek bu işi yapabilir.
Bakanlıklarda ve belediyelerde jeolog alımlarını takip etmek gerekir. Kamuda çok fazla kadro açılmıyor. Dolayısıyla sınırlı sayıda alım olmaktadır.
Özel Sektörde Jeolog Ne İş Yapar?
Özel sektörde de jeologların çalışma alanları bulunuyor. Ancak özel sektörde yer küreyle ilgili büyük ölçekli projelerde jeologlara ihtiyaç duyulmaktadır. Yani küçük ölçekli işletmelerin jeolog talepleri çok fazla olmuyor.
Dolayısıyla metro ihalesi yapan firmalar, maden firmaları, büyük çimento firmaları jeolog çalıştırabilmektedir. Bu firmaların yaptıkları işler yerküreyle ilgili işlerdir. Jeologların incelmede bulunması ve yapılacak işi takip etmesi gerekir.
Özel sektör maaşları konusuna gelirsek jeologlar için bu durum diğer bütün mesleklerde olduğu gibi biraz karışık. Çünkü başlangıç seviye maaşı ile ilerleyen evrelerdeki maaş birbirinden farklı oluyor.
Genellikle iş bulduğunuzda düşük ücretle başlarsınız. Bu ücret asgari ücretin biraz üstü olur. Zamanla koşullarınız iyileşir ve firmanızda önemli bir boşluğu doldurmaya başladıktan sonra daha yüksek maaşlar alabilirsiniz.
Kimler Jeolog Olmalı?
Yukarıda iş sahasının sınırlı olduğunu ve az sayıda öğrencinin her sene jeolojiye yerleştiğini söyledik. Peki sizin için jeoloji doğru meslek midir? Kimlerin jeolog olması doğrudur?
Jeoloji bilimsel bir alandır. Temel bir bilim olduğundan diğer temel bilimlerle de son derece yakından ilgisi vardır. Bu nedenle bir jeoloğun matematik ve fizik bilmesi gerekir. İyi bir matematik ve fizik bilgisi olmadan jeolog olmak mümkün değildir.
Jeolojinin sizin için doğru alan olup olmadığını şu kriterlere göre anlayabilirsiniz:
- Matematik ve fizik gibi sayısal derslere ilginiz ve kabiliyetiniz var mı?
- Yerküreyle ilgili merakınız var mı?
- Bilime ilginiz ne düzeyde?
- Sürekli okumak, araştırmak ve öğrenmek sizin için bir tutku mu?
- Uzun süre ve zorlu ortamlarda çalışmaya yatkın mısınız?
Bu sorular, aynı zamanda iyi bir jeoloğun taşıması gereken özellikleri de ortaya koymaktadır. Maalesef ülkemizde insanlar çoğunlukla bu soruları sormadan jeoloji bölümüne giriyorlar. Birçoğunun gerekçesi mühendislik olarak puanın jeolojiye yetmesidir.
Halbuki jeoloji çok iyi öğrenciler tarafından tercih edilmesi gereken bir alandır. Çünkü diğer mühendislik alanlarından daha fazla bilimsel merak ve sayısal yetenek gerektirir. Ülkemizde bu durumun gelecekte değişeceğini umuyoruz.
Jeolog Olmak İsteyenlere Tavsiyeler
Yukarıda nasıl jeolog olunur detaylı bir şekilde anlatmaya çalıştık. Eksik bir nokta bıraktıysak yorum kısmından siz tamamlayabilirsiniz. Şimdi jeolog olmak isteyenlere birkaç tavsiyede bulunalım.
- Hedefiniz mesleğinizde en iyi olmak olmalıdır. Jeoloji ciddi bir bilimdir. Vasat olmayı kaldırmaz.
- Matematik ve fizik öğrenin. Bu iki alanı da ne kadar iyi bilirseniz o kadar iyidir.
- Mutlaka ama mutlaka çok iyi düzeyde İngilizce öğrenin. İngilizce bilmeden bu bilim olmaz.
- İyi bir üniversite kazanmayı hedefleyin. Üniversiteniz iyi olmazsa okul ortamınız zayıf kalır. Bu da kendinizi geliştirmenizi zorlaştırır.
- Okurken yabancı yayınlar başta olmak üzere olabildiğince yayın okuyun.
- Jeolojiye bir meslekten ziyade bilimsel bir uğraş olarak bakın.
Bu tavsiyelere uyarsanız bir jeolog olma şansınız artar. Alana olan ilginiz ve bu alan için göze alabilecekleriniz sizin motivasyon düzeyinize bağlıdır.