Gazel beyitlerle oluşturulan nazım biçimlerinden biridir. Peki genel özelliklerine ve durumuna göre gazel nedir?
Divan şiirinin en sevilen, en lirik biçimi gazeldir.
Araplardan alınan bir nazım biçimidir. 5 ila 15 beyit arasında olur.
Aruzun her kalıbıyla yazılabilir. Uyak düzeni “aa ba ca …” biçimindedir.
Konuları aşk, şarap, kadın, zamandan yakınma, felsefi düşünceler, az da olsa din tasavvuf ve doğadır.
Gazelin ilk beytine “matla”, son beytine “makta” ve en güzel beytine de “beytül-gazel” denir. Şair makta beytinde mahlasını (takma ad) söyler.
Beyitler arasında konu birliği yoktur, olanlara “yek-ahenk” denir. Bütün beyitleri beytül-gazel olabilecek güzellikte olanlara “yekavaz” denir.
Dizelerinin ortasında da uyak bulunan (iç uyak) ve istenirse dörtlük haline dönüştürülebilen beyitlerle yazılan gazellere “musammat gazel” denir.