Saf olmayan maddelerin tamamı karışımlardır. Bu nedenle etrafımızda bulunan çoğu şey aslında karışımdır. Karışımları genel olarak homojen karışımlar ve heterojen karışımlar olarak ikiye ayırmaktayız. Hangi karışımın homojen hangisinin heterojen olduğu da sık sık karıştırılmaktadır. Bu yazıda çok merak edilen bir soruyu cevaplayacağız. Gazoz homojen mi sorusunu cevaplayacak ve bazı önemli bilgiler vereceğiz.
Gazoz homojen bir karışımdır. Çünkü gazozda karbondioksit ve şeker suyun içerisinde çözünmüştür. Bir karışımın homojen olması için maddenin çözünerek eşit dağılması gerekir.
Buna benzer ve çok karıştırılan başka maddeler de bulunuyor. Bunlardan bazılarını daha önceki yazılarımızda ele aldık:
Homojen maddelere dışarıdan baktığınız zaman tek bir madde gibi görünürler. Heterojen karışımlar ise farklı yerlerinde farklı özellikler gösterdikleri için tek madde olmadıkları kolaylıkla anlaşılır.
Homojen Karışımların Özellikleri
Gazoz homojen midir sorusunu cevapladık. Şimdi de homojen karışımların genel özellikleri üzerinde duralım.
Homojen karışımların özellikleri şöyle sıralanabilir:
- İki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde dağılmasıyla oluşur.
- Karışımın her noktasında aynı özellikler vardır.
- Dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi görünürler.
- Karışın maddeler belli bir orana göre bir araya gelmek zorunda değillerdir.
- Karışın maddeler katı, sıvı ya da gaz olabilir.
- Heterojen karışımlara göre bileşenlerine ayrılmaları daha zordur.
- Saf madde değillerdir. Bu nedenle belirli bir erime veya kaynama noktaları yoktur. Ayırt edici özellik taşımazlar.
- Hal değiştirme sırasında sıcaklıkları sabit değildir.
- İki madde karışarak homojen karışım oluşturduğunda toplam kütle korunur ancak toplam hacim değişebilir.
Yukarıda saydığımız özellikler gazoz gibi çözeltilerin taşıdığı özelliklerdir. Bu özelliklere bakarak bir maddenin homojen mi yoksa heterojen mi anlayabiliriz.
Homojen ve Heterojen Karışımlara Örnekler
Çözeltilerin birer homojen karışım olduğunu ve gazozun bunlardan biri olduğunu söyledik. Şimdi de hem homojen karışımlara hem de heterojen karışımlara örnekler verelim
Homojen karışım örnekleri:
- Gazoz
- Hava
- Tuzlu su
- Şekerli su
- Alkol çözeltisi
- Asitli su
- Sodyumlu su
- Amonyaklı su
- Amalgam
- Azot oksijen karşımı
Gazoz gibi karışımlarda gaz sıvı içerisinde çözünmüşken tuzlu suda katının sıvı içerisinde çözünmesi söz konusudur.
Heterojen karışım örnekleri:
- Ayran
- Süt
- Çamur
- Meyve suyu
- Toprak
- Zeytinyağlı su
- Sis
- Tebeşir tozu su karışımı
- Talaş demir tozu karışımı
- Kum su karışımı
- Çakıl kum karışımı
- Pirinç ve mercimek karışımı
- Çorba
Heterojen karışımlarda homojen karışımlardan farklı olarak çözünme gerçekleşmez. Bu nedenle karışımda dağılma her yere eşit şekilde olmaz.