Ekonominin birbiriyle ilişkili çeşitli bölümlerde bulunmaktadır. Dönüşümde olan ürünlerin üretilebilmesi için ham madde gereklidir. Bu ham maddeler tarım, hayvancılık ve madencilik gibi faaliyetlere sonucunda elde edilmektedir. Madencilik faaliyetleri doğada hazır bulunan ve ekonomik değeri olan zenginlikleri yer altından çıkarmaya dayanır. Bu yazıda madencilik ile ilgili meslekler üzerinde duracağız.
Madencilik ile ilgili meslekler şöyle sıralanabilir:
- Maden mühendisliği
- Jeoloji mühendisliği
- Jeofizik mühendisliği
- Maden işçiliği
- Maden işletmeciliği
- Arkeoloji
- Harita mühendisliği
- Sondajcılık
- İnşaat mühendisliği
- Maden teknikerliği
- İş makinesi operatörlüğü
Madencilik ile ilgili meslekler nelerdir sorusuna yukarıdaki mesleklerin hepsi cevap olarak verilebilir. Bir de doğrudan madenle ilgili olmasa da bu alana bağlı iş sahaları bulunmaktadır.
Madenciliğin Ekonomik Önemi
Madenler bir toplumun sahip olabileceği çok önemli doğal kaynaklardır. Güçlü maden yatakları olan ülkelerin bu alanda büyük ekonomik imkanlar elde edebildiği görülmektedir.
Maden kaynaklarından çıkan madenler çeşitli seviyelerde işlenir ve kullanılır. Bazı madenler için ciddi bir işleme süreci gerekirken bazıları için ise daha kısıtlı işleme gereklidir.
Madenciliğin temelini oluşturan maden yatakları kullanım alanlarına göre şöyle sınıflandırılabilir:
- Yakıtlar
- Aşındırıcılar
- Gübreler
- Kıymetli taşlar
- Yapı malzemeleri
- Sanayi ham maddeleri
- Metalik cevherler
Petrol, kömür ve doğal gaz gibi madenler yakıt olarak sınıflandırılırken elmas kıymetli taş, altın ise metalik cevher olarak sınıflandırılır.
Madencilik malzemeleri sanayi için çok önemlidir. Bu nedenle sanayi de büyük ölçüde madenlere dayanmaktadır. Sanayide kullanılan ham maddelerin büyük bir kısmı madenlerden elde edilir. Ayrıca yakıtlardan elde edilen enerji de sanayide makinelerin çalışması için kullanılmaktadır.
İlgili yazı: Sanayi ile ilgili meslekler
Türkiye’de Madencilik Faaliyetleri
Madencilik Türkiye için önemli bir ekonomik faaliyettir. Türkiye gibi büyük bir nüfusa ve orta ölçekli sanayiye sahip ülkelerin ham madde ihtiyacı da fazla olmaktadır. Ancak ülkemizde madencilik faaliyetleri istenilen düzeyde değildir.
Türkiye’nin maden potansiyelinin şu anda üretilen ekonomik değerinin çok daha üstünde olduğu düşünülmektedir. Madencilik sektörü de ülkemizde zamanla büyümektedir.
Buna karşın ülkemiz madencilikte ham madde satın alan ülke konumundadır. Ülkemizde çıkarılan madenlerin yanı sıra ciddi miktarda maden kaynağı satın alınmasının bazı nedenleri şöyle sıralanabilir:
- Petrol zengini ülkelere komşu olmamıza karşın petrol ve doğal gaz kaynaklarımızın yetersiz olması
- Gelişmekte olan ekonomimizin kaynağa ihtiyacının fazla olması
- Artan nüfus ve bunun paralelinde artan tüketim
- Büyük sermaye gerektiren maden işletmelerinin yeteri kadar yatırım alamaması
Gibi nedenler sıralanabilir.
Ülkemizdeki ithalatın önemli bir bölümünü petrol ve doğal gaz gibi yakıtlar oluşturmaktadır. Bunun nedeni enerjiye olan ihtiyacımızın fazla olması ve sürekli artmasıdır.