Saflık deyince birçoğumuzun aklına su gelmektedir. Bu durumda şunu sormak gerekir. Gerçekten su saf madde midir? Bu soruya cevap vermek için saf madde olmanın şartlarını bilmemiz gerekir. Dilerseniz önce kısa cevabı verelim. Ardından detayları sunalım.
Su saf bir maddedir. Bunun nedeni bir bileşik olmasıdır. Bileşikler fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılmazlar. Bu da onları saf birer madde haline getirir.
Burada şuna dikkat etmek gerekir. Saf madde olan su, saf su denilen sadece su içeren maddedir. Eğer içerisine başka bir madde katarsak o artık saf madde olmaktan çıkar ve karışım olur.
Saf Madde ve Karışım Farkı
Kimyada biz maddeleri incelerken saf maddeler ve karışımlar diye ayırmaktayız. Yani elimizde bulunan şey ya bir saf maddedir ya da bir karışımdır. Saflığı bozan tek şey bir şeyin karışım olmasıdır.
Karışımlar fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılan yapılardır. Birden fazla saf maddenin karışmasıyla meydana gelirler. Karışımlar saf maddelere göre farklı özellikler gösterirler. Bu nedenle maddeleri incelerken bu ayrıma gitmemiz gerekir.
Saf maddeler ise tek bir maddeden oluşurlar ve fiziksel yöntemlerle başka maddelere ayrılmazlar. Saf maddeler iki çeşittir. Bunlar elementler ve bileşikler şeklindedir.
Elementler tek tip atom içeren maddelerdir. Örneğin demir bir elementtir. İçerisinde demir atomları bulunur. Bileşikler ise birden fazla elementtin tepkimeye girmesiyle oluşan yapılardır. Su bir bileşiktir. Çünkü içerisinde hidrojen elementi ve oksijen elementi bulunur. (H2O)
Elementler tek tür atomlardan oluşurken bileşikler farklı tür atomlar içerir. Ancak her ikisi de saf maddedir.
Her Su Saf Mıdır?
Su saf mıdır sorusuna bir kısaca evet su saf maddedir diye cevap veriyoruz. Bunun nedeni suyu saf su olarak düşünmemizdir. İçerisinde sadece su molekülleri olan su bileşiği saf bir maddedir. Ancak saf su her yerde bulunan bir şey değildir.
Musluklarınızı açtığınız zaman akan musluk suyu saf madde değildir artık. Çünkü içerisine belediye tarafından klor gibi başka maddeler karıştırılmıştır. Fakat bunların miktarı çok fazla olmadığı için musluk suyu da saflığa yine bir nebze yakındır.
Saf suya eklediğiniz her madde onun saflığını bozar. Eklenen maddenin yoğunluğu arttıkça saflık da giderek azalır. Bir şey ekleyerek saflığı bozmaya ise safsızlaştırma denir.
İlgili yazı: Süt saf madde midir?
Tuzlu Su ve Şekerli Su Saf Madde Midir?
Yukarıda anlattıklarımız ışığında artık biliyoruz ki tuzlu su saf madde değildir. Şekerli su da saf madde değildir. Bunlar birer karışımdır.
Tuzlu suda veya şekerli suda fiziksel yöntemler kullanılarak su ve tuz ya da su ve şeker birbirinden ayrılabilir.
Saf suyun belirli bir kaynama ve erime sıcaklığı vardır. Bu özellikler saf suyun ayırt edici özellikleridir. Ancak suya tuz ve şeker gibi maddeler koyarsanız artık bu durum değişir.
Tuzlu suda tuz derişimi arttıkça kaynama noktası yukarı doğru gider. Bu nedenle tuzlu su diye ifade ettiğimiz şeyin özelliklerini tespit etmek için yoğunluğunu bilmemiz gerekir. Yani tuz oranı iyi tespit edilmelidir. Siz tuz miktarını değiştirdikçe artık elde ettiğiniz madde başka bir madde haline gelmektedir.
Karışımlarda erime, donma, kaynama, yoğunlaşma gibi hal değişimleri sırasında sıcaklık sabit kalmaz. Bu nedenle bu maddelerin belirli bir hal değişim sıcaklıkları da bulunmaz.