Doğada meydana gelen bütün kimyasal değişimler kimyasal tepkimeler aracılığıyla gerçekleşir. Kimyasal tepkimelerde şüphesiz bazı özelikler kökten değişmektedir. Ancak bazı özellikler de korunur. Bu yazıda kimyasal tepkimelerde neler korunur değineceğiz. Ayrıca hangi özelliklerin korunmadığını da ifade edeceğiz.
Kimyasal Tepkimelerde Korunan Özellikler
Kimyasal tepkimelerde korunan özellikler maddeler halinde şöyle sıralanabilir:
- Toplam atom sayısı ve atom türü
- Toplam kütle
- Toplam proton sayısı
- Toplam nötron sayısı
- Toplam elektron sayısı
- Toplam yük
Eğer tepkime kapalı bir kapta gerçekleşirse toplam enerji de korunur. Ancak tepkime dışarıya açıksa dışarıya enerji verilebilir ya da dışarıdan enerji alınabilir.
NaOH + HCl → NaCl + H2O tepmesini ele alalım. Burada sol tarafta yer alan atomların tamamı sağ tarafta da yer almaktadır. Atomların sayısı ve türü korunduğu için elbette toplam proton sayısı, toplam nötron sayısı ya da toplam kütle korunacaktır.
Kimyasal tepkimeler atomların iç çekirdek yapısını değiştirmez. Atomların varlığına da müdahale etmez. Sadece bir atomun başka bir atomla bağlanıp yeni bir molekül oluşturması söz konusu olur.
Kimyasal Tepkimelerde Korunmayan Özellikler
Kimyasal tepkime gerçekleştiğinde kimyasal değişim olur. Bu nedenle birçok özellik de değişmektedir. Kimyasal tepkimelerde korunmayan yani değişebilen özellikler maddeler halinde şöyle sıralanabilir:
- Maddenin fiziksel hali
- Molekül sayısı
- Mol sayısı
- Madde sayısı
- Her atomdaki elektron sayısı
- Hacim
- Basınç
- Renk, koku, tat gibi fiziksel özellikler
2C2H6 + 7O2 → 4CO2 + 6H2O tepkimesini ele aldığımızda sol tarafta 9 molekül olduğu halde sağ tarafta 10 molekül olduğunu görebiliriz. Dolayısıyla madde sayısı, mol sayısı, molekül sayısı kimyasal tepkimelerde korunmayıp değişebilir.
Yukarıda saydığımız özellikler duruma göre korunabilir de korunmayabilir de. Tepkimede hangi özelliklerin değiştiği tepkime türüne özgü bir şeydir.