Çevremizde gördüğümüz maddelerin büyük bir bölümü karışımlardır. Karışımları genel olarak homojen ve heterojen karışımlar olarak iki sınıfa ayırabiliriz. Bu yazıda çok sık karıştırılan ayran homojen midir yoksa heterojen midir sorusuna yanıt vereceğiz. Bu sorununun cevabını mantığıyla anlarsanız diğer soruları kendiniz de cevaplayabilirsiniz.
Ayran heterojen bir karışımdır. Homojen karışımlarda karışan madde her yere eşit ve dengeli dağılmıştır. Ayranda böyle bir durum söz konusu değildir. Ayranda karışan yoğurt suyla homojen karışmamıştır.
Dışarıdan bakıldığında ayranı homojen olarak görebilirsiniz ancak bu doğru değildir. Homojen karışımlar bir maddenin diğeri içerisinde çözünmesiyle oluşur. Yani homojen karışımlar birer çözeltidir. Oysa ayranda çözünme olmamaktadır.
Homojen maddeler dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi görünür. Çünkü eşit dağılmış ve her tarafı aynıdır. Ayranı böyle sanabiliriz ancak ayranın farklı noktaları farklı kıvama sahiptir.
Homojen ve Heterojen Karışım Örnekleri
Ayran homojen midir sorusunu değildir şeklinde yanıtladık. Konunun biraz daha oturması adına homojen ve heterojen karışımlara birkaç örnek verelim.
Homojen karışım örnekleri:
- Alkol su karışımı
- Tuzlu su
- Şekerli su
- Hava
- Asit su karışımı
- Baz su karışımı
- İyotlu su
- Klorlu su
Homojen karışımlar çözünme sonucu oluşan çözeltilerdir. Benzer yazı: Hava homojen midir?
Heterojen karışım örnekleri:
- Meyve suyu
- Çamur
- Süt
- Ayran
- Toprak
- Zeytinyağlı su
- Sis
- Kum su karışımı
- Talaş su karışımı
Heterojen karışımlarda çözünme gerçekleşmez ve karışım birbiri içerisinde dağılır.
Ayran Süspansiyon Mu Emülsiyon Mu?
Ayranın homojen bir karışım olduğunu söyledik. Ancak doğadaki karışımların çoğu zaten heterojen karışımdır. Bu nedenle heterojen karışımları da kendi içerisinde sınıflandırmaktayız.
Heterojen karışımlar genel olarak 4 ana başlıkta incelenir:
Süspansiyon: Sıvı – katı heterojen karışımlara verilen addır. Kum ve su karışımı buna örnek gösterilebilir:
Emülsiyon: Sıvı – sıvı heterojen karışımlara verilen addır. Zeytinyağı ve su karışımı bir emülsiyondur.
Aerosol: Bir katı ya da sıvının gaz ortamı içerisinde dağılması sonucu oluşur. Sis aerosol örneğidir.
Adi karışım: Hangisinin hangisi içerisinde karıştığı belli olmayan karışımlardır. Salata veya karışık çerez tabağı bunlara örnek gösterilebilir.
Ayran sıvı olan su ve katı olan yoğurdun karışması sonucu meydana gelmiştir. Bu nedenle ayran süspansiyon olarak sınıflandırılır.