Tek bir madde içeren yapılara saf madde dendiğini biliyoruz. Bunu bazılarımız karıştırıp aynı cins atomlardan oluşan şeklinde anlıyor. Saf maddeler aynı cins atomlardan oluşmak zorunda değildir. İki veya daha fazla farklı atom bir araya gelerek de saf madde oluşturabilir. Peki farklı cins atomlardan oluşan saf madde nedir biliyor musunuz?
Farklı cins atomlardan oluşan saf maddelere bileşik denmektedir. Bileşikler elementlerin tepkimeye girmesiyle ortaya çıkar. Yapılarında farklı cins atom vardır ancak madde olarak tek tip özellik gösterirler.
Saf maddeler elementler ve bileşiklerdir. Elementler aynı tür atom içerirken bileşikler farklı tür atomlar içermektedir.
Aynı Tür ve Farklı Tür Atomlardan Oluşan Saf Maddelere Örnekler
Bir maddenin saf madde olması için ya element olması ya da bileşik olması gerektiğini söyledik. Eğer karışım olursa artık saf madde olmaktan çıkar. Karışımların da farklı atomlar içerdiğini unutmayalım.
Aynı tür atomlardan oluşan saf madde örnekleri şöyle sıralanabilir:
- Demir
- Altın
- Gümüş
- Bakır
- Magnezyum
- Sodyum
- Oksijen
- Sodyum
- Azot
- Helyum
Yukarıda saydığımız elementler sadece kendi element atomlarını içermektedir. Dolayısıyla tek bir tür atomdan çok sayıda bulunmaktadır.
Farklı cins atomlardan oluşan saf madde örnekleri şöyle sıralanabilir:
- H2O (Su)
- CO2 (Karbondioksit)
- NaHCO3
- NH3
- KCI
- HCI
- HBr
- HF
- NaCI (Sofra tuzu)
- NaOH
- CH4
Yukarıda saydığımız bileşikler farklı tür atomların bir araya gelerek oluşturdukları yapılardır. Bu yapılar saf madde özelliği göstermektedir.
Birden fazla bileşiği tepkime olmaksızın karıştırırsak karışım elde ederiz. Bu durumda artık saflığı yitirmiş oluruz. Örneğin su ve tuzu karıştırırsak elde ettiğimiz tuzlu su artık saf madde değildir.
Saf Maddelerin Temel Özellikleri
Element ve bileşiklerin saf madde olduğunu öğrendik. Şimdi de saf maddelerin özelliklerine kısaca değinelim:
- Element veya bileşikler bu sınıf içerisinde yer alır.
- Element olanları sembolle, bileşik olanları formüllerle gösterilir.
- Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılamazlar.
- Hal değişimi sırasında (erime, kaynama vb.) sabit sıcakları vardır.
- Homojendirler.
- Özkütle, özısı, özhacim gibi kendilerine özgü ayırt edici özellikleri vardır.
Saf maddelerin kendilerine ait belirli karakterleri vardır. Ancak karışımlar için bunu demek zordur. Çünkü karışımlarda maddelerin karışma oranı değiştiğinden birçok özellik de derişimle birlikte değişmektedir.