Malta Akdeniz’in orasında bulunan askeri ve ekonomik açıdan çok önemli bir ada devletidir. Durum böyle olunca Akdeniz’de egemenlik kurmak isteyen Osmanlı Devletinin de her zaman ilgisini çekmiştir. Bu yazıda Osmanlı Malta ilişkileri üzerinde duracağız.
Dilerseniz önce Osmanlı Malta ilişkilerini kısaca ve özet olarak anlatalım. Ardından isteyenler için biraz daha detaylara girebiliriz.
Osmanlı Malta İlişkileri Özet
Osmanlı Malta ilişkileri maddeler halinde aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kanuni Sultan Süleyman 1522’de Rodos Adasını alınca buradaki şövalyeler Malta’ya taşındı.
- Osmanlı denizcisi Turgut Reis’in 1551’de Malta’ya saldırılar düzenlemesi ile adayı alma çalışmaları başlamıştır.
- 1560 Cerbe Deniz Savaşı’nda Osmanlının Haçlıları net bir yenilgiye uğratması Akdeniz’de egemenliği arttırdı.
- Osmanlı’ya karşı Akdeniz’de kurulan intikam ittifakında Malta da yer aldı.
- Maltalı şövalyelerin Osmanlı gemilerine saldırmasıyla Sultan Süleyman kuşatmaya ikna oldu.
- Kaptan-ı derya Piyale Paşa ve Trablusgarp beylerbeyi Turgut Reis yönetiminde 1565 yılında Malta kuşatması başlatıldı.
- Çatışmalarda Turgut Reis yaralandı ve vefat etti. Osmanlı ordusu seçkin birçok askerini kaybetti.
- Büyük kayıplar verilmesine rağmen Malta adası alınamadı ve Osmanlı büyük kayıplarla geri çekildi.
- Osmanlı Devleti bir daha Malta seferi düzenlemedi.
Malta’da yaşanan kuşatma çok şiddetli bir kuşatma olmuştur. Avrupalı devletler Osmanlı’nın oradan İtalya’ya saldıracağı ve Avrupayı işgal edeceği düşüncesine kapılmışlardır. Ancak Osmanlı’nın kaybetmesi batılı devletleri Akdeniz konusunda epey cesaretlendirmiştir.
Not: 1683 yılında Avusturya’ya karşı düzenlenen II. Viyana kuşatması kaybedilince Osmanlı Devletine karşı Papa liderliğinde Kutsal İttifak kurulmuştur. Bu ittifaka Malta da katılmıştır.
Malta Kuşatmasıyla İlgili Ek Bilgiler
Konuyu özet olarak öğrendik. Şimdi bazı ek bilgiler sunalım.
- Kuşatmada adanın savunmasını seçkin Hospitalier Şövalyeleri yapmıştır.
- Savaş Avrupa’da büyük yankı uyandırmıştır.
- Yüzyıla yakın süre hiç yenilmeyen Osmanlı donanması yenilince Avrupa’da Osmanlı’ya karşı cesaret artmıştır.
- Adada Saint Elmo kalesinin kuşatması sırasında büyük kayıplar verilmiştir. Turgut Reis de burada ölmüştür. Kale ele geçirilmiş ancak devam edilememiştir.
- Şövalyelerin lideri de Jean de Valette zaferde etkin bir rol oynamıştır. Onun kahramanlığına binaen Avrupa’dan Malta’ya destek artmış Valletta isimli surlarla çevrili şehir inşa edilmiştir. Bu şehir Malta’nın başkentidir.
- Şehir alınmış olsaydı muhtemelen Roma da fethedilecekti. Bu nedenle adanın kurtulmasını Papalık büyük bir coşkuyla kutlamıştır.
- Osmanlı ordusunun 30.000 civarında seçkin askerini kaybettiğini ancak karşı tarafa da büyük kayıplar verdirdiği bilinmektedir.
- Bu savaştan sonra yıpranan Malta şövalyeleri uzun yıllar Osmanlıya saldıramamışlardır.