Günümüzde giderek yaygınlaşan ve birçok aday tarafından da tercih edilen mesleklerden biri de sosyal çalışmacı dediğimiz meslektir. Bu yazıda sosyal çalışmacı ne iş yapar sorusuna yanıt vereceğiz. Böylece mesleğin içeriğini bir nebze olsun birlikte anlamış olacağız. Bu vesileyle çok karıştırılan birkaç kavrama da açıklık getireceğiz.
Daha önce çevrenizde sosyal çalışmacılarla alakalı bir şey duyduysanız bunların hastanede, vakıflarda, belediyelerde, göç idaresi gibi kurumlarda çalıştığını da duymuş olabilirsiniz. Bu tür kurumlar sosyal çalışmacıların yaygın olarak çalıştıkları kurumlardır. Sosyal çalışmacının ne iş yaptığını bilmek için önce sosyal çalışmacı nedir bilmek gerekir.
Sosyal, kültürel ya da ekonomik açıdan sorun sahibi olan kişi veya kişi gruplarının sorunlarını tespit etmek ve çözümün bir parçası olmakla görevli profesyonel çalışanlara sosyal çalışmacı denir. Sosyal hizmetler bir kamusal görev olduğu için bu kişiler genellikle kamusal hizmet veren kurumlarda çalışmaktadır.
Sosyal Çalışmacının Görevi Nedir? Sosyal Çalışmacı Ne Yapar?
Sosyal çalışmacıların ana görevi problemli gruplarla çalışmaktır. Dolayısıyla meslek bilgi ve tecrübe istemektedir. Sosyal çalışmacıların yaptıkları başlıca işler şöyle sıralanabilir:
- Kreş döneminden başlayarak eğitimin son aşamasına kadar problemleri olan bireylere sosyal açıdan destek vererek daha iyi eğitim almalarını sağlamak
- Fiziksel engeli olan bireylerin toplumla uyum içinde yaşamasını sağlamak için çeşitli kurumlarda faaliyetler yürütmek
- Yaşlı ve bakıma muhtaç insanlara yardım etmek, onların sorunlarını tespit etmek
- Devletin dezavantajlı kişilere yapacakları yardım faaliyetlerinde aktif rol oynamak
- Hastane gibi sağlık kurumlarında problemleri olan hastalarla ilgili süreçleri yönetmek
- Doğal afet gibi vakarlarda ortaya çıkan sosyal sorunların atlatılmasında görev almak
- Göç idaresi gibi kurumlarda göçün neden olduğu sosyal problemleri azaltma konusunda görevler üstlenmek
- Zeka geriliği olan bireylerin sosyal uyumlarına katkı yapmak
- Madde bağımlılığı gibi nedenlerle toplumdan kopmuş bireylerin topluma kazandırılmasını sağlamak
- Kadın ve çocuklar gibi desteğe muhtaç gruplara yardım etmek
- Evsiz kalmış insanların topluma kazandırılmasında rol oynamak
Yukarıda saydıklarımızı çoğaltabiliriz. Saydıklarımızdan da görebildiğiniz üzere sosyal problemlerin olduğu her yerde sosyal çalışmacılar vardır diyebiliriz. Bu açıdan hem yapılan işler çok çeşitlidir hem de çalışılacak kurumlar da fazladır.
Türkiye’de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı diye bir bakanlık bulunmaktadır. Sosyal hizmetleri sosyal çalışmacılar yürütürler. Bu hizmetler devletin verdiği kamusal hizmetin çok önemli bir parçasıdır.
Sosyal Çalışmacılar Hangi Kurumlarda Çalışırlar?
Yukarıda da anlattığımız üzere sosyal hizmetler çok geniş bir alandır. Bu nedenle çalışılacak alan da epey geniştir. Çoğunlukla kamuda çalışan sosyal çalışmacılar yer yer özel sektörde de çalışabilmektedir.
Sosyal çalışmacıların çalıştıkları kurumları şöyle sıralayabiliriz:
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (Bakanlık personeli olarak)
- İl Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
- İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü
- Çocuk yuvaları
- Sığınma evleri
- Huzurevleri
- Sevgievleri
- Sokak çocukları merkezi
- Yetiştirme yurtları
- Toplum merkezleri
- Rehabilitasyon merkezleri
- Göç idaresi
- Hastaneler
- Ana çocuk sağlığı merkezleri
- Adli tıp kurumu
- Çocuk mahkemeleri
- Kriz merkezleri
- Çeşitli vakıflar
- İlçe, il ve büyükşehir belediyeleri
Görüldüğü gibi neredeyse her kamu kurumunda sosyal çalışmacıların iş yapabileceği bir alan bulunuyor. Bunun nedeni mesleğin hizmet alanının çok geniş olmasıdır.
Sosyal Çalışmacılar Ne Mezunudur?
Sık karıştırılan durumlardan biri de sosyal çalışmacı ve sosyal hizmet uzmanı kavramlarıdır. İkisi çoğu zaman aynı anlamda kullanılsa da aslında farklı iki unvandır.
Öncelikle sosyal çalışmacı olmak için okunan bölümlerden bahsedelim:
- Sosyal hizmetler bölümü (2 yıllık, TYT ile öğrenci alıyor)
- Sosyal hizmet bölümü (4 yıllık, eşit ağırlık puan türüyle öğrenci alıyor)
Bu eğitimleri aldığınızda ya da bu eğitimlere denk gelen bir eğitim alarak bu alanda çalıştığınızda sizin unvanınız sosyal çalışmacıdır.
Sosyal hizmet uzmanı ise adından da anlaşılacağı gibi uzmandır. Uzman olması demek en az yüksek lisans düzeyinde eğitim alması demektir. Yani sosyal hizmet uzmanı olmak için 4 yıllık lisans eğitiminden sonra bir de yüksek lisans yapmak gerekir.
Aslında sosyal çalışmacı tabiri nispeten yeni bir tabirdir ve giderek yaygınlaşmaktadır. Bu ifade İngilizcedeki Social Worker ifadesinden çevrilerek dilimize girmiştir.